نحوه ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشور
یکی از مهم‌ترین مراحل در تجارت، ترخیص کالا بوده که به منظور ارائه کالا و اجناس به گمرک و در نهایت آزادسازی این کالاها توسط واردکننده یا صادرکننده انجام می‌گیرد. در واقع حضور کالا در گمرک و ترخیص آن، موجب می‌شود تا کالا جنبه قانونی پیدا کرده و از حالت قاچاق خارج شود. نحوه ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشور از آن جهت دارای اهمیت است که موجب تعیین ارزش کالاهای ترخیص شده خواهد شد.
در کشورهای بسیاری از جمله ایران، کارگزاران گمرک و همچنین حق‌العمل کاران نیز در زیرمجموعه‌های شرکت‌ها نظیر خطوط کشتی‌رانی، واردکنندگان، صادرکنندگان و در نهایت تجارت‌های مستقل قرار می‌گیرند. این افراد در ترخیص کالا، نقش عمده‌ای دارند. به طور کلی اما، ترخیص کالا از تمامی گمرکات کشوری ایران، دارای چندین مرحله است که شامل آماده‌سازی، ثبت اسناد، محاسبه وجوه، حقوق گمرکی، مالیات و غیره می‌شود. این مقاله به طور کامل به بررسی مراحل ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشور می‌پردازد. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
مراحل ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشور
نحوه ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشور، از مراحل مختلفی تشکیل شده که در صورت واردات یا صادرات کالا، ممکن است این مراحل کمی تغییر کند. به طور کلی، مراحل اصلی ترخیص کالا شامل موارد زیر خواهد شد:
- دریافت پکینگ لیست و پرفرما
- دریافت مجوز ثبت سفارش بازرگانی
- بیمه کردن کالاها برای بازرسی آن‌ها در محل مبدأ یا مقصد
- تشکیل پرونده در جهت تخصیص ارز و همچنین حواله بانکی
- ارتباط گرفتن با یک شرکت حمل و نقل بین‌المللی (هوایی: گمرک فرودگاه امام خمینی ، دریایی: گمرک شهید رجایی بندرعباس ، زمینی: گمرک شهریار و غرب تهران)
- دریافت اسناد مربوط به حمل از شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی
- تکمیل اسناد و تشکیل پرونده
- تنظیم پیش‌نویس دوراظهاری
- بررسی و تأیید پرونده توسط کارشناسان فنی گمرک و بازرگانی
- دوراظهاری واردات
- تعیین مسیر در نحوه ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشور: مسیر سبز، مسیر قرمز و مسیر زرد
نحوه ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشوری؛ تعیین مسیر
در فرآیند ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشوری، بررسی‌ها و کنترل‌هایی به وسیله کارشناسان فنی گمرک انجام شده که فرآیند را در سه مسیر، سبز، زرد و قرمز قرار خواهد داد. برای تعیین مسیرهای گمرکی، عواملی بر روی اظهارنامه تأثیرگذار بوده و آن را مسیرهای مختلف قرار می‌دهد، به شرح زیر است:
- hs code یا همان تعرفه کالا
- مستعمل بودن یا نو بودن کالاها
- تولیدی یا بازرگانی بودن کالا
- سابقه شرکت یا فرد در واردات
- میزان فعالیت‌های اقتصادی
- وضعیت مالیاتی مشتری
نحوه ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشور؛ مسیر سبز
اسناد و اظهارنامه‌هایی که در مسیر سبز ترخیص قرار می‌گیرند، کمترین ریسک واردات را به دنبال داشته و بدون ارزیابی اسنادی و یا حتی فیزیکی، کالاها ترخیص می‌شوند. به طور معمول، کالاهایی که مشمول استاندارد اجباری نیستند، در این مسیر ترخیص قرار می‌گیرند. ارزیابی و بررسی اسناد در مسیر سبز، به طور کامل در محل درب خروج گمرک انجام می‌گیرد. عواملی که می‌تواند یک اظهارنامه را در مسیر سبز قرار دهد شامل موارد زیر می‌شود:
- داشتن کارت بازرگانی توسط شرکت‌های تولیدی
- خوش‌حسابی مالیاتی
- عدم وجود خلاف در اظهارنامه
نحوه ترخیص کالا در مسیر سبز
- 1. صندوق
- 2. دریافت اجازه بارگیری کالا
- 3. انبارداری کالا
- 4. انجام تشریفات گمرکی در درب خروج
- 5. تأیید نهایی و خروج
2. نحوه ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشور؛ مسیر زرد
در نحوه ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشور، اظهارنامه‌هایی که در مسیر زرد قرار می‌گیرند، به دقت مورد بررسی قرار گرفته ولی نیاز به ارزیابی فیزیکی نخواهند داشت. به طور معمول، کالاهایی که نیازمند مجوز وزارت بهداشت و یا سازمان استاندارد هستند، در مسیر زرد قرار می‌گیرند. تأخیر زمانی ترخیص کالا در این مسیر، برحسب روز محاسبه شده و همچنین کارشناسی و ارزیابی کالاها، ممکن است به چند روز زمان نیاز داشته باشد.
نحوه ترخیص کالا در مسیر زرد
- 1. بررسی کارشناسی کالا
- 2. آزمایشگاه و ارزیابی استاندارد کالا
- 3. تأیید نهایی سلامت و استاندارد کالا
- 4. صندوق
- 5. اجازه بارگیری
- 6. انبارداری
- 7. تشریفات گمرکی در درب خروج
- 8. تحویل کالا به انبار مشتری
- 9. ارسال مدارک و صورتحساب‌ها
3. نحوه ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشور؛ مسیر قرمز
اظهارنامه‌های گمرکی که در مسیر قرمز قرار می‌گیرند، به دقت بررسی شده و به بازرسی فیزیکی نیز نیاز دارند. همچنین در صورت لزوم، آزمایش‌هایی مورد نیاز نیز بر روی کالاها انجام می‌گیرد. به طور کلی، کالاهایی که ریسک بالایی دارند، در مسیر قرمز ترخیص قرار خواهند گرفت.
نحوه ترخیص کالا در مسیر قرمز
- 1. کارشناسی و بررسی کامل کالا
- 2. ارزیابی دقیق
- 3. آزمایش کالا در آزمایشگاه استاندارد
- 4. بررسی مجدد توسط کارشناس
- 5. تأیید نهایی
- 6. صندوق
- 7. اجازه بارگیری کالا
- 8. انبارداری
- 9. انجام تشریفات گمرکی در درب خروج
مدارک لازم جهت ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشور
نحوه ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشور، به مدارک خاصی نیاز داشته که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قبض انبار دستی و الکترونیک
- ترخیصیه کالا
- کپی برابر اصل بارنامه شرکت حمل کالا
- فاکتور تجاری
- پکینگ لیست و پروفرما
- گواهی مبدأ
- رسید ثبت سفارش
- بیمه نامه کالا
- گواهی بازرسی بانکی و دیگر گواهی‌های مرتبط
- نامه خروج موقت کانتینر
- نامه کرایه حمل در صورت لزوم
- وکالت‌نامه‌های مرتبط و احراز شده
- شناسه انبار صاحب کالا
- گواهی‌های مربوطه بهداشتی
- ارائه کد رهگیری بانک مرکزی
هزینه‌های ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشور
همانطور که گفته شد، ترخیص کالا نیازمند مجوزهای مختلفی بوده که دریافت هر یک از این مجوزها، هزینه‌های خاصی به دنبال دارد. هزینه‌های ترخیص کالا نیز در گمرک از صاحب کالا و یا نماینده قانونی آن، در زمان ترخیص دریافت می‌گردد. این هزینه‌ها به شرح زیر هستند:
- هزینه‌های وزارت راه
- انبارداری کالا
- دموراژ
- هزینه مربوط به عملیات بندری
- THC
- حقوق و عوارض گمرکی
- عملیات استاندارد و آزمایشگاه
- استریپ و حمل داخلی کالا
مدت زمان توقف کالا در گمرک
نحوه ترخیص کالا در کلیه گمرکات کشور به گونه‌ای است که کالا برای تهیه اسناد و بررسی آن‌ها و همچنین تکمیل مراحل ترخیص، باید مدت زمانی را در گمرک توقف داشته باشد. حداکثر زمان توقف کالا در گمرک بعد از تاریخ اظهارنامه اجمالی، تنها 4 ماه خواهد بود. این زمان در گمرک فرودگاه‌های کشور، تنها 2 ماه است. بعد از گذشت این مدت زمان، کالاها متروکه محسوب می‌شوند. همچنین باید توجه داشت که به محض ورود کالا به انبار گمرک، هزینه‌های انبارداری نیز برای آن محاسبه خواهد شد.
در صورتی که کالا در کانتینر نگهداری شود، بعد از پایان زمان رایگان، هزینه دموراژ نیز بر روی آن اعمال می‌گردد. در مدت زمانی که کالا در گمرک حضور دارد، اظهارکننده باید امور تشریفاتی قطعی گمرکی و مسئولیت‌هایی که بر عهده داشته را انجام داده تا بتواند کالا را ترخیص نماید. در غیر این صورت، کالا به بخش متروکه منتقل می‌گردد. البته در صورتی که در مدت زمان مشخص شده، کالا ترخیص نشود و با وجود دلیل موجه از طرف صاحب کالا، مدت زمان نگهداری، به مدت 4 ماه تمدید می‌شود. هزینه بعدی در 4 ماه دوم باید از طرف صاحب کالا پرداخت گردد.